Nowe grosze saksońskie

Ostatnio było o Saksonii zatem tematu ciąg dalszy. O ile pruskie tzw. srebrne grosze są dość popularne, to ich saksońskie odpowiedniki nazywane dla odróżnienia nowymi groszami (Neugroschen). Z jakiego metalu wybijano te monety? Otóż w katalogu Grosser Deutscher Munzkatalog przy nazwie numizmatu widnieje literka B. Wystarczy sięgnąć więc do wykazu skrótów i wszystko jasne: B jak Billon czyli stop miedzi i srebra z zawartością srebra mniejszą niż 50%.   

W monetach bilonowych przeważała miedź, choć dodawano również niekiedy cynę, cynk, a nawet rtęć!

Ten sam przytoczony wyżej katalog podaje informacje o dokładnej zawartości srebra w monetach bilonowych Saksonii. I tak:

1/2 Neugroschen, waga wzorcowa: 1,063 g, próba srebra: 229,17, zawartość srebra: 0,244 g

Neugroschen 1841-1856, waga wzorcowa: 2,126 g, próba srebra: 229,17, zawartość srebra: 0,487 g

Neugroschen 1861-1873, waga wzorcowa: 2,100 g, próba srebra: 230, zawartość srebra: 0,483 g

2 Neugroschen 1841-1856, waga wzorcowa: 3,118 g, próba srebra: 312,5, zawartość srebra: 0,974 g

2 Neugroschen 1863-1873, waga wzorcowa: 3,221 g, próba srebra: 300, zawartość srebra: 0,967 g

Czytelniej będzie po zamianie na procenty. I tak:

1/2 Neugroschen, zawartość srebra: 22,95 %

Neugroschen 1841-1856, zawartość srebra: 22,90%

Neugroschen 1861-1873, zawartość srebra: 23%

2 Neugroschen 1841-1856, zawartość srebra: 31,23%

2 Neugroschen 1863-1873, zawartość srebra: 30,02%

Widać więc wyraźnie, że nowy grosz jest w domyśle srebrnym groszem bardziej z nazwy niż faktycznie kruszcu, z którego został wykonany. A propo procentów, gramów i wag...                       

W średniowieczu pojawia się określenie grzywna jako jednostka masy i jednostka płatnicza.            

W przypadku krajów niemieckich mówić należy o marce. 

 Od lewej górny rząd: 2 Nowe grosze 1856, 2 Nowe grosze 1871, 2 Nowe grosze 1863.

 Od lewej dolny rząd: Nowy grosz 1854, Nowy grosz 1870, Nowy grosz 1865.

Mennice i mincerze:

2 Nowe Grosze 1856 - mennica drezdeńska, mincerz: (F) Gustav Theodor Fischer (1845-60),

2 Nowe Grosze 1871 - mennica drezdeńska, mincerz: (B) Gustav Julius Buschick (1860-87),

2 Nowe Grosze 1863 - j.w.

Nowy grosz 1854 - poz. nr 1

Nowy grosz 1870 - poz. nr 2

Nowy grosz 1865 - poz. nr 2

1/2 Nowego grosza 1843 (G) Johann Georg Grohmann (1833-44)

Uwaga: litery wybite na awersach lub rewersach monet nie są oznaczeniem mennicy lecz mincerza!

Wszystkie monety przedstawione wybijano w mennicy drezdeńskiej, która funkcjonowała w latach 1556-1886.

 

14 maja 1763 roku Saksonia wprowadziła stopę menniczą tzw. konwencyjną. Z 234 g marki srebra (zbliżonej do tzw. grzywny kolońskiej=233,856 g) (Feine Marck) wybijano odtąd:

10 talarów konwencyjnych=20 monet o nominale 2/3 talara=40 monet o nominale 1/3 talara=80 monet o nominale 1/6 talara=160 monet o nominale 1/12 talara (tzw. podwójnych groszy)=320 monet o nominale 1/24 talara (tzw. groszy)=960 monet o nominale 1/48 talara (tzw. półgroszy). 

W roku 1838 Saksonia wprowadziła drezdeńską konwencję monetarną i bito odtąd z marki srebra wg. 14 talarowej stopy:

7 talarów podwójnych=14 talarów związkowych

1 talar związkowy=30 Nowych groszy=300 Pfennige

1 Nowy grosz=10 Pfennige

Na końcu słów kilka o monarsze przedstawionym na awersie monet z 1871 i 1870 roku. 

Johann Wettyn (ur. 1801-zm. 1873)

Johann Wettyn 1870 (źródło: wikipedia.pl w: domena publiczna)

Był synem Maksymiliana Wettyna oraz Karoliny Burbon-Parmeńskiej oraz młodszym bratem Fryderyka Augusta, elektora Saksonii. Jako władca królestwa Saksonii w latach 1854-73, znajdował się pod przemożnym wpływem ministra Beusta przez co wojska Saksonii uczestniczyły w wojnie siedmiotygodniowej. Z pewnością jego zasługą było to, że przyłączył Saksonię do Związku Północnoniemieckiego. Z zamiłowania był pasjonatem literatury (przetłumaczył m.in. Boską Komedię Dantego). Od 1822 roku żonaty z Amelią Augustą Witelsbach z którą miał dziewięcioro dzieci. (za wikipedia.pl)

Pozdrawiam grudniowo

Piotr Dumanowski