Monety Prus Południowych krótki zarys

Dzisiaj chciałbym napisać parę słów na temat Prus Południowych i historii tejże prowincji, by zarysować szerszy kontekst dla tematu numizmatycznego. 

Prusy Południowe były prowincją Królestwa Prus i istniały w latach 1793-1807 tworząc okręg polityczny złożony z części ziem pozyskanych przez Prusy podczas rozbiorów Rzeczypospolitej z II oraz częściowo III rozbioru (I rozbiór-1772, II rozbiór-1793, III rozbiór-1795). Stolicą prowincji był Poznań, w późniejszym czasie Warszawa. Jednak zarząd sprawowano bezpośrednio z Berlina. Organizatorem prowincji był Otto Karl Friedrich von Voss. Całą prowicję podzielono na departamenty, powiaty oraz inspekcje podatkowe. W roku 1807 Prusy Południowe włączono do Księstwa Warszawskiego. 

Wykaz departamentów oraz powiatów w Prusach Południowych w latach 1795-1807:

Departament kaliski

Powiaty(Kreis):częstochowski, kaliski, koniński, odolanowski, ostrzeszowski, piotrkowski, radomszczański, sieradzki, szadkowski, warcki, wieluński.

Departament poznański

Powiaty: babimojski, brzeski, gnieźnieński, kościański, kowalski, krobski, krotoszyński, międzyrzecki, obornicki, powidzki, poznański, pyzdrski, radziejowski, śremski, średzki, wągrowiecki, wschowski.

Departament warszawski

Powiaty: błoński, brzeziński, czerski, gostyniński, łęczycki, orłowski, rawski, sochaczewski, warszawski, zgierski.

Dla Prus Południowych wybito następujące nominały będące w użyciu na terenie całego państwa pruskiego:

1 solid 1796 Wrocław, 1 solid 1796 Królewiec, Półgrosz 1796 Wrocław, 1 solid 1797 Wrocław, 1 solid 1797 Królewiec, Półgrosz 1796 Królewiec, Półgrosz 1797 Wrocław, Półgrosz 1797 Królewiec, 1 grosz 1796 Wrocław, 1 grosz 1796 Królewiec, 1 grosz 1797 Królewiec, 1 grosz 1798 Wrocław, 1 grosz 1797 Wrocław, 1 grosz 1798 Królewiec, trojak 1796 Berlin, trojak 1796 Wrocław, trojak 1796 Królewiec, trojak 1797 Berlin, trojak 1797 Wrocław, trojak 1797 Królewiec. 

Ilość znanych odmian wynosi obecnie ponad 90. Zachęcam do lektury bardzo ciekawego artykułu Tomasza Poniewierki:  http://www.katalogmonet.pl/Newsy-numizmatyczne/O-monetach-Prus-Po%C5%82udniowych-s%C5%82%C3%B3w-kilka

A na koniec monety Prus Południowych z mojego zbioru:

Solid 1797 Królewiec

Półgrosz 1797 ?

Półgrosz 1797 Mennica?

Półgrosz 1797 Królewiec

1 Grosz 1796 Wrocław

3 Grosze 1797 Wrocław

Pozdrawiam serdecznie

Piotr Dumanowski

Szelągi Księstwa i Królestwa Pruskiego

Witam wszystkich zainteresowanych na blogu dotyczącym numizmatyki!

Dzisiaj chciałbym zaprezentować kilka solidów znajdujących się w moim zbiorze. Oczywiście solid jest określeniem łacińskim, używanym wymiennie z polskim szelągiem i niemieckim schillingiem. Szelągi bito już w Nadrenii od roku 1372, a od 1380 roku na terenie państwa krzyżackiego. Szelągi wybijano niegdyś ze złotego kruszcu, by przejść na srebro. Również w Rzeczpopolitej emitowano szelągi za czasów Stefana Batorego, Zygmunta III Wazy oraz Władysława IV i Jana Kazimierza (szelągi te nazywane były boratynkami). Schillingi używano także w Austrii, Kenii, Tanzanii, Somalii i Ugandzie oraz do roku 1972 w Wielkiej Brytanii. 

Chciałbym zaprezentować kilka szelągów z mojego zbioru, chronologicznie:

1. Solid Prussiae Ducalis 1669 FWC. Księstwo Prus. Fryderyk Wilhelm I (1620-88).

2. Solid Prussiae Ducalis 1694 FCIII H.S. Fryderyk III elektor brandenburski, od 1701 roku król Prus, 1657-1713. Mincerz: Heinrich Sievertz

3. Solid Regni Pruss 1710 FR C.G. Fryderyk I Hohenzollern, 1657-1713. Mincerz: Caspar Gellhaar

4. Solid Regni Pruss 1718 FRW Fryderyk Wilhelm I Hohenzollern 1688-1740

5. Solid Regni Pruss 1759 EP Elżbieta Piotrowna 1709-62, Cesarzowa Rosji. Okres wojny siedmioletniej i okupacji Prus przez Rosję.

6. Solid Regni Pruss 1767 FR Fryderyk II Wielki 1712-86 Mennica: Królewiec (E)

7. Solid Regni Pruss 1776 FR Fryderyk II Wielki Mennica: Berlin (A)

W roku 1787 w Prusach przeprowadzono reformę monetarną. W roku 1786 tron objął Fryderyk Wilhelm II. Czy za czasów tego monarchy wybijano jeszcze szelągi? Przyznam się szczerze, że nigdzie takowych nie znalazłem. Może czytelnicy bloga pomogą?

I na zakończenie drobne uzupełnienie, ważne dla zarysowania kontekstu historycznego: 

Władcy Księstwa Pruskiego (1525-1618)

Albrecht (1525-1568)

Albrecht Fryderyk (1525-1618)

Regent Jerzy Fryderyk von Ansbach (1578-1603)

Regent Joachim Fryderyk (1603-1608)

Regent Jan Zygmunt (1608-1618)

Władcy Księstwa Pruskiego w unii z Brandenburgią (1618-1701)

Jan Zygmunt (1618-1620)

Jerzy Wilhelm (1620-1640)

Fryderyk Wilhelm I Wielki Elektor (1640-1688)

Fryderyk III (1688-1701)

Władcy Królestwa Prus (1701-1871)

Fryderyk I (1701-1713)

Fryderyk Wilhelm I (1713-1740)

Fryderyk II Wielki (1740-1786)

Fryderyk Wilhelm II (1786-1797)

Fryderyk Wilhelm III (1797-1840)

Fryderyk Wilhelm IV (1840-1861)

Wilhelm I (1861-1871) 

 

Pozdrawiam serdecznie
Piotr Dumanowski